Dù HĐH Windows tân kỳ hơn là Vista đã chính thức có mặt từ một năm nay, nhưng có lẽ đa số người dùng vẫn giữ Windows XP làm HĐH chính. Để làm cho XP hoạt động hiệu quả hơn, bạn nên thực hiện 1 số "tinh chỉnh" sau khi cài HĐH này, theo kinh nghiệm của tác giả bài viết này.
Windows XP là 1 HĐH phổ biến và mạnh, nhưng nó chứa trong mình quá nhiều phần dư thừa hoặc có tính năng rất tệ, buộc bạn phải thay thế bằng 1 phần mềm của hãng thứ 3 khác. Tuy nhiên, ít ai làm điều này sau khi cài mới Windows XP. Qua nhiều năm sử dụng máy tính, cài lại máy nhiều lần, tôi rút ra 1 số kinh nghiệm về các việc cần làm sau khi cài HĐH nổi tiếng này, các thủ thuật trong bài này có thể áp dụng cho Windows Vista.
1. Tạo tài khoản mới:
Mặc định sau khi cài mới, Windows XP tạo sẵn 1 tài khoản Administrator có quyền quản trị cao nhất cho người dùng, nhưng tôi khuyên bạn đừng sử dụng tài khoản này, mà hãy tạo tài khoản khác và sử dụng tài khoản Administrator khi hữu sự (phục hồi password của các account khác). Sau khi cài, lần đầu, Windows XP sẽ cho bạn tạo tối đa 5 TK người dùng. Nếu chưa có bạn vào Control > User Accounts > Create a new account, gõ tên người dùng vào ô Type a name for the new account, sau đó chọn loại TK là Computer Administrator hay Limited. Nếu bạn là 1 người rành về máy tính thì chọn Computer Administrator còn không rành lắm thì nên chọn Limited để những thay đổi sai của mình không ảnh hưởng đến hệ thống. Tiếp theo nhấn nút Create account và Log off sử dụng TK này ngay cho các bước sau.
2. Tắt Security Center
Vấn đề bảo mật thông tin là rất quan trọng, nhưng bạn không nên tin tưởng vào tính năng bảo mật trong Windows XP. Lần đăng nhập đầu tiên sẽ có 1 thông báo của Security Center cho biết máy tính của bạn có thể đang bị nguy hiểm. Nếu bạn bực mình hay chướng mắt vì thông báo đó thì tại sao không tắt nó đi. Vào Start > Run, gõ services.msc và Enter. Tìm đến dòng Security bên khung Services (Local), nhấp chuột phải chọn Properties, trong cửa sổ hiện ra, chọn Disable trong khung ******* type và nhấn nút Stop nếu Service status là Started.
3. Tắt System Restore
Người dùng Windows nào cũng muốn có 1 hệ thống luôn hoạt động ổn định, nhưng sau những lần "vọc", cài đặt thử nghiệm phần mềm là Windows XP lại chạy chậm 1 chút. Chức năng System Restore lúc mới ra mắt có vẻ rất hay, nhưng theo tôi nó không đủ sức bảo vệ hệ thống chống lại những tác động lớn (như virus, spyware, thay đổi registry...), đôi khi chính nó cũng bị lỗi cùng Windows XP. Do đó hãy tắt nó đi để hệ thống chạy nhanh và đỡ tốn dung lượng đĩa cứng. Nhấp chuột phải vào My Computer > Properties, chọn tab System Restore và chọn Turn off System Restore on all drives, nhấn Yes trong thông báo hiện ra.
4. Tắt Automatic Updates
Một phần mềm được cập nhật thường xuyên sẽ sửa được nhiều lỗi và nâng cấp tính năng, đặc biệt là Windows XP đầy lỗi. Nhưng bạn có biết tính năng Automatic Updates trong Windows XP sẽ giành quyền ưu tiên trước khi máy có kết nối Internet và âm thầm làm việc tải các bản cập nhật về máy (với tốc độ "rùa"). Nó sẽ làm giảm hiệu suất máy và chiếm băng thông đường truyền, hơn nữa nếu xài Windows XP "chùa" thì việc cập nhật sẽ không suôn sẻ đâu. Lời khuyên là tắt nó đi, hoặc chí ít cũng chọn Notify me but don't automatically download or install them. Với lựa chọn này, Windows sẽ báo cho bạn khi có cập nhật mới. Khi ấy nếu cần, bạn hãy tự mình tìm các bản cập nhật trên mạng từ website của Microsoft (www.microsoft.com) hay từ các trang download nổi tiếng và uy tín như www.download.com, www.9down.com.
5. Gỡ bỏ các ứng dụng không cần thiết
Các ứng dụng trong Windows XP khá nhiều và cũng khá nhiều các chương trình này chẳng mấy ai dùng tới và có khi là không biết tới! Bạn có bao giờ chat bằng Windows Messenger chưa? Hay sử dụng MSN Explore như cổng web của mình? Hẳn là bạn chỉ sử dụng Yahoo! Messanger để chat, Google search để tìm kiếm thông tin, Gmail để gửi thư điện tử... Vậy thì hãy gỡ bỏ những thành phần của Windows không dùng đến cho đỡ nặng máy và tiết kiệm dung lượng đĩa cứng. Vào Control Panel > Add or Remove Programs > Add/Remove Windows Components, bỏ chọn những thành phần không dùng tới.
6. Cài đặt các chương trình bảo mật
Do các thành phần bảo mật của Windows XP đã bị vô hiệu hoá, nên bạn phải cài đặt các chương trình tương đương của hãng thứ 3:
- Antivirus: tốt nhất là Kaspersky Antivirus, BitDefender.
- AntiSpyware: Spyware Doctor.
- Tường lửa: ZoneAlarm.
- Bảo vệ hệ thống: DeepFreeze, Shadow Defender.
Chọn chương trình nào thì tùy ý thích và phù hợp với cấu hình máy. Bạn cài đặt các chương trình bảo vệ này và tiến hành cập nhật, sau đó quét toàn bộ hệ thống để đảm bảo có 1 hệ thống sạch. Cuối cùng là cài đặt ứng dụng cận thiết và thực hiện tạo bản Ghost để sao lưu hệ thống.
Windows XP là 1 HĐH phổ biến và mạnh, nhưng nó chứa trong mình quá nhiều phần dư thừa hoặc có tính năng rất tệ, buộc bạn phải thay thế bằng 1 phần mềm của hãng thứ 3 khác. Tuy nhiên, ít ai làm điều này sau khi cài mới Windows XP. Qua nhiều năm sử dụng máy tính, cài lại máy nhiều lần, tôi rút ra 1 số kinh nghiệm về các việc cần làm sau khi cài HĐH nổi tiếng này, các thủ thuật trong bài này có thể áp dụng cho Windows Vista.
1. Tạo tài khoản mới:
Mặc định sau khi cài mới, Windows XP tạo sẵn 1 tài khoản Administrator có quyền quản trị cao nhất cho người dùng, nhưng tôi khuyên bạn đừng sử dụng tài khoản này, mà hãy tạo tài khoản khác và sử dụng tài khoản Administrator khi hữu sự (phục hồi password của các account khác). Sau khi cài, lần đầu, Windows XP sẽ cho bạn tạo tối đa 5 TK người dùng. Nếu chưa có bạn vào Control > User Accounts > Create a new account, gõ tên người dùng vào ô Type a name for the new account, sau đó chọn loại TK là Computer Administrator hay Limited. Nếu bạn là 1 người rành về máy tính thì chọn Computer Administrator còn không rành lắm thì nên chọn Limited để những thay đổi sai của mình không ảnh hưởng đến hệ thống. Tiếp theo nhấn nút Create account và Log off sử dụng TK này ngay cho các bước sau.
2. Tắt Security Center
Vấn đề bảo mật thông tin là rất quan trọng, nhưng bạn không nên tin tưởng vào tính năng bảo mật trong Windows XP. Lần đăng nhập đầu tiên sẽ có 1 thông báo của Security Center cho biết máy tính của bạn có thể đang bị nguy hiểm. Nếu bạn bực mình hay chướng mắt vì thông báo đó thì tại sao không tắt nó đi. Vào Start > Run, gõ services.msc và Enter. Tìm đến dòng Security bên khung Services (Local), nhấp chuột phải chọn Properties, trong cửa sổ hiện ra, chọn Disable trong khung ******* type và nhấn nút Stop nếu Service status là Started.
3. Tắt System Restore
Người dùng Windows nào cũng muốn có 1 hệ thống luôn hoạt động ổn định, nhưng sau những lần "vọc", cài đặt thử nghiệm phần mềm là Windows XP lại chạy chậm 1 chút. Chức năng System Restore lúc mới ra mắt có vẻ rất hay, nhưng theo tôi nó không đủ sức bảo vệ hệ thống chống lại những tác động lớn (như virus, spyware, thay đổi registry...), đôi khi chính nó cũng bị lỗi cùng Windows XP. Do đó hãy tắt nó đi để hệ thống chạy nhanh và đỡ tốn dung lượng đĩa cứng. Nhấp chuột phải vào My Computer > Properties, chọn tab System Restore và chọn Turn off System Restore on all drives, nhấn Yes trong thông báo hiện ra.
4. Tắt Automatic Updates
Một phần mềm được cập nhật thường xuyên sẽ sửa được nhiều lỗi và nâng cấp tính năng, đặc biệt là Windows XP đầy lỗi. Nhưng bạn có biết tính năng Automatic Updates trong Windows XP sẽ giành quyền ưu tiên trước khi máy có kết nối Internet và âm thầm làm việc tải các bản cập nhật về máy (với tốc độ "rùa"). Nó sẽ làm giảm hiệu suất máy và chiếm băng thông đường truyền, hơn nữa nếu xài Windows XP "chùa" thì việc cập nhật sẽ không suôn sẻ đâu. Lời khuyên là tắt nó đi, hoặc chí ít cũng chọn Notify me but don't automatically download or install them. Với lựa chọn này, Windows sẽ báo cho bạn khi có cập nhật mới. Khi ấy nếu cần, bạn hãy tự mình tìm các bản cập nhật trên mạng từ website của Microsoft (www.microsoft.com) hay từ các trang download nổi tiếng và uy tín như www.download.com, www.9down.com.
5. Gỡ bỏ các ứng dụng không cần thiết
Các ứng dụng trong Windows XP khá nhiều và cũng khá nhiều các chương trình này chẳng mấy ai dùng tới và có khi là không biết tới! Bạn có bao giờ chat bằng Windows Messenger chưa? Hay sử dụng MSN Explore như cổng web của mình? Hẳn là bạn chỉ sử dụng Yahoo! Messanger để chat, Google search để tìm kiếm thông tin, Gmail để gửi thư điện tử... Vậy thì hãy gỡ bỏ những thành phần của Windows không dùng đến cho đỡ nặng máy và tiết kiệm dung lượng đĩa cứng. Vào Control Panel > Add or Remove Programs > Add/Remove Windows Components, bỏ chọn những thành phần không dùng tới.
6. Cài đặt các chương trình bảo mật
Do các thành phần bảo mật của Windows XP đã bị vô hiệu hoá, nên bạn phải cài đặt các chương trình tương đương của hãng thứ 3:
- Antivirus: tốt nhất là Kaspersky Antivirus, BitDefender.
- AntiSpyware: Spyware Doctor.
- Tường lửa: ZoneAlarm.
- Bảo vệ hệ thống: DeepFreeze, Shadow Defender.
Chọn chương trình nào thì tùy ý thích và phù hợp với cấu hình máy. Bạn cài đặt các chương trình bảo vệ này và tiến hành cập nhật, sau đó quét toàn bộ hệ thống để đảm bảo có 1 hệ thống sạch. Cuối cùng là cài đặt ứng dụng cận thiết và thực hiện tạo bản Ghost để sao lưu hệ thống.
, vì tớ cài ngoài dịch vụ
