Ngày 19/4/2019, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 18/2019/QD-TTg về nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng; Để đảm bảo quản lý chặt chẽ việc nhập khẩu, tránh việc lợi dụng các chính sách thu hút, ưu đãi đầu tư để đưa vào Việt Nam máy móc, thiết bị cũ, lạc hậu, chất lượng kém, không đáp ứng yêu cầu sản xuất, kinh doanh, làm tăng giá thành sản phẩm, gây ô nhiễm môi trường, giảm khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, Tổng cục Hải quan hướng dẫn như sau:
1. Đối với máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đủ qua sử dụng. Cục Hải quan các tỉnh, thành phố chỉ đạo các Chi cục Hải quan:
a) Không làm thủ tục hải quan, thông quan đối với máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng được xuất khẩu từ các nước đã công bố loại bỏ do lạc hậu, chất lượng kém, gây ô nhiễm môi trường hoặc không đáp ứng các yêu cầu về an toàn, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật, trường hợp phát hiện doanh nghiệp nhập khẩu vi phạm thì xử lý vi phạm theo quy định tại Nghị định số 45/2016/NĐ-CP ngày 26/05/2016 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 127/2013/NĐ-CP ngày 15/10/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính và cưỡng chế thi hành quyết định hành chính trong lĩnh vực hải quan.
b) Lưu ý khi kiểm tra chi tiết hồ sơ hải quan:
- Yêu cầu người khai hải quan khai đầy đủ thông tin về tên hàng, chủng loại, nhãn mác, chất lượng, model, ký mã hiệu, năm sản xuất, nước xuất xứ, mã số HS mã văn bản pháp quy trên tờ khai hải quan điện tử; kiểm tra đối chiếu với bộ hồ sơ nhập khẩu.
- Tra cứu danh mục máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng mà các nước đã công bố loại bỏ do Iạc hậu, chất lượng kém, gây ô nhiễm môi trường do Bộ Khoa học và Công nghệ công bố trên Cổng thông tin điện tử (Hiện nay, Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố Danh sách doanh nghiệp có công nghệ sản xuất lạc hậu Trung quốc công bố loại bỏ).
c) Lưu ý khi kiểm tra thực tế hàng hóa:
- Kiểm tra, xác định các thông tin về tên hàng, chủng loại, nhãn hiệu, model, nước sản xuất, nam sản xuất, chất lượng (mới, cũ), các dấu hiệu đục sửa, tẩy xóa hoặc thay thế tem nhãn và ghi rõ kết quả kiểm tra theo các nội dung trên Phiếu ghi kết quả kiểm tra. Trường hợp trên hàng hóa không thể hiện hoặc không xác định được các thông tin trên thì phải ghi rõ: “Qua kiểm tra không xác định được năm sản xuất, chất lượng, nước sản xuất....”
- Công chức hải quan chụp ảnh toàn bộ lô hàng, lưu kèm hồ sơ hải quan nếu nghi ngờ:
+ Dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng không đáp ứng các tiêu chí quy định tại Điều 5 Quyết định (như: không đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) về an toàn, tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường; Công suất hoặc hiệu suất còn lại không đạt trên 85% so với công suất hoặc hiệu suất thiết kế;...);
+ Máy móc, thiết bị đã qua sử dụng không đáp ứng các tiêu chí quy định tại Điều 6 Quyết định (như: Tuổi thiết bị vượt quá số năm theo quy định; Không đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) về an toàn, tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường;...)
d) Đưa hàng về bảo quản:
Việc đưa hàng về bảo quản thực hiện theo quy định tại khoản 3 Điều 8 Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg và hướng dẫn của Bộ Tài chính tại khoản Điều 32 Thông tư số 38/2015/TT-BTC (được sửa đổi, bổ sung tại thông tư số 39/2018/TT- BTC).
Khi đưa hàng về bảo quản, công chức hải quan niêm phong toàn bộ lô hàng, lập Biên bản bàn giao, trong đó nêu rõ các nội dung nghi vấn của cơ quan hải quan về lô hàng để chuyển đến tổ chức giám định được Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ định, thừa nhận.
Chứng thư giám định do người khai hải quan nộp cho cơ quan hải quan để làm thủ tục thông quan phải có xác nhận của tổ chức giám định vì việc tiếp nhận lô hàng còn nguyên niêm phong hải quan.
e) Thông quan hàng hóa:
* Chỉ chấp nhận kết quả giám định của các tổ chức giám định máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng được Bộ Khoa học và công nghệ chỉ định, thừa nhận và công bố trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Khoa học và Công nghệ để thực hiện thông quan.
Kết quả giám định phải thể hiện đầy đủ các nội dung và còn hiệu lực theo quy định tại Điều 10 Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg.
- Dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng hoặc máy móc, thiết bị được xác định là một phân của dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng: chỉ được thông quan nếu hồ sơ nhập khẩu đầy đủ theo quy định tại khoản 1 Điều 7 và chứng thư giám định ghi kết luận dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng đáp ứng yêu cầu tại Điều 5 Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg.
- Máy móc, thiết bị đã qua sử dụng chỉ được thông quan nếu hồ sơ nhập khẩu đầy đủ theo quy định tại khoản 1 Điều 8 Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg. Trường hợp máy móc, thiết bị đã qua sử dụng được sản xuất tại quốc gia thuộc các nước G7, Hàn Quốc nhưng không có Giấy xác nhận của nhà sản xuất hoặc máy móc, thiết bị được sản xuất tại quốc gia không thuộc các nước G7, Hàn Quốc thì phải có chứng thư giám định kết luận máy móc, thiết bị đã qua sử dụng đáp ứng yêu cầu quy định tại Điều 6 Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg.
g) Máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng chỉ được các doanh nghiệp nhập khẩu trực tiếp để phục vụ cho các hoạt động sản xuất của chính doanh nghiệp, không được nhập khẩu nhằm mục đích kinh doanh thương mại.
2. Đối với máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ không khai báo chất lượng hàng hóa hoặc khai báo là hàng mới, nếu kiểm tra hồ sơ, nghi ngờ có dấu hiệu khai báo sai thông tin về hàng hóa đc nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng thì công chức hải quan đề xuất Chi cục trưởng Chi cục Hải quan chuyển kiểm tra thực tế; khi kiểm tra thực tế nếu không xác định chất lượng hàng hóa thì trưng cầu giám định tại các tổ chức giám định được Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ định, thừa nhận để xác định. Cơ quan hải quan căn cứ kết quả giám định để quyết định thông quan.
Hàng hóa trong khi chờ kết quả giám định không được đưa về bảo quản.
3. Cục Hải quan các tỉnh, thành phố chỉ đạo các Chi cục Hải quan tăng cường kiểm tra thực tế, kiểm soát chặt chẽ đối với máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ được xuất khẩu từ quốc gia không thuộc các nước G7, Hàn Quốc và có dấu hiệu chuyển dịch đầu tư sản xuất sang Việt Nam nhằm lợi dụng xuất xứ Việt Nam để xuất khẩu hàng hóa đi nước ngoài để được hưởng các chính sách về ưu đãi thuế quan.
Tài liệu tham khảo:
- Luật Việt Nam;
- Tổng cục Hải quan;
- Bộ Tài chính.
1. Đối với máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đủ qua sử dụng. Cục Hải quan các tỉnh, thành phố chỉ đạo các Chi cục Hải quan:
a) Không làm thủ tục hải quan, thông quan đối với máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng được xuất khẩu từ các nước đã công bố loại bỏ do lạc hậu, chất lượng kém, gây ô nhiễm môi trường hoặc không đáp ứng các yêu cầu về an toàn, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật, trường hợp phát hiện doanh nghiệp nhập khẩu vi phạm thì xử lý vi phạm theo quy định tại Nghị định số 45/2016/NĐ-CP ngày 26/05/2016 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 127/2013/NĐ-CP ngày 15/10/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính và cưỡng chế thi hành quyết định hành chính trong lĩnh vực hải quan.
b) Lưu ý khi kiểm tra chi tiết hồ sơ hải quan:
- Yêu cầu người khai hải quan khai đầy đủ thông tin về tên hàng, chủng loại, nhãn mác, chất lượng, model, ký mã hiệu, năm sản xuất, nước xuất xứ, mã số HS mã văn bản pháp quy trên tờ khai hải quan điện tử; kiểm tra đối chiếu với bộ hồ sơ nhập khẩu.
- Tra cứu danh mục máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng mà các nước đã công bố loại bỏ do Iạc hậu, chất lượng kém, gây ô nhiễm môi trường do Bộ Khoa học và Công nghệ công bố trên Cổng thông tin điện tử (Hiện nay, Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố Danh sách doanh nghiệp có công nghệ sản xuất lạc hậu Trung quốc công bố loại bỏ).
c) Lưu ý khi kiểm tra thực tế hàng hóa:
- Kiểm tra, xác định các thông tin về tên hàng, chủng loại, nhãn hiệu, model, nước sản xuất, nam sản xuất, chất lượng (mới, cũ), các dấu hiệu đục sửa, tẩy xóa hoặc thay thế tem nhãn và ghi rõ kết quả kiểm tra theo các nội dung trên Phiếu ghi kết quả kiểm tra. Trường hợp trên hàng hóa không thể hiện hoặc không xác định được các thông tin trên thì phải ghi rõ: “Qua kiểm tra không xác định được năm sản xuất, chất lượng, nước sản xuất....”
- Công chức hải quan chụp ảnh toàn bộ lô hàng, lưu kèm hồ sơ hải quan nếu nghi ngờ:
+ Dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng không đáp ứng các tiêu chí quy định tại Điều 5 Quyết định (như: không đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) về an toàn, tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường; Công suất hoặc hiệu suất còn lại không đạt trên 85% so với công suất hoặc hiệu suất thiết kế;...);
+ Máy móc, thiết bị đã qua sử dụng không đáp ứng các tiêu chí quy định tại Điều 6 Quyết định (như: Tuổi thiết bị vượt quá số năm theo quy định; Không đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) về an toàn, tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường;...)
d) Đưa hàng về bảo quản:
Việc đưa hàng về bảo quản thực hiện theo quy định tại khoản 3 Điều 8 Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg và hướng dẫn của Bộ Tài chính tại khoản Điều 32 Thông tư số 38/2015/TT-BTC (được sửa đổi, bổ sung tại thông tư số 39/2018/TT- BTC).
Khi đưa hàng về bảo quản, công chức hải quan niêm phong toàn bộ lô hàng, lập Biên bản bàn giao, trong đó nêu rõ các nội dung nghi vấn của cơ quan hải quan về lô hàng để chuyển đến tổ chức giám định được Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ định, thừa nhận.
Chứng thư giám định do người khai hải quan nộp cho cơ quan hải quan để làm thủ tục thông quan phải có xác nhận của tổ chức giám định vì việc tiếp nhận lô hàng còn nguyên niêm phong hải quan.
e) Thông quan hàng hóa:
* Chỉ chấp nhận kết quả giám định của các tổ chức giám định máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng được Bộ Khoa học và công nghệ chỉ định, thừa nhận và công bố trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Khoa học và Công nghệ để thực hiện thông quan.
Kết quả giám định phải thể hiện đầy đủ các nội dung và còn hiệu lực theo quy định tại Điều 10 Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg.
- Dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng hoặc máy móc, thiết bị được xác định là một phân của dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng: chỉ được thông quan nếu hồ sơ nhập khẩu đầy đủ theo quy định tại khoản 1 Điều 7 và chứng thư giám định ghi kết luận dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng đáp ứng yêu cầu tại Điều 5 Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg.
- Máy móc, thiết bị đã qua sử dụng chỉ được thông quan nếu hồ sơ nhập khẩu đầy đủ theo quy định tại khoản 1 Điều 8 Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg. Trường hợp máy móc, thiết bị đã qua sử dụng được sản xuất tại quốc gia thuộc các nước G7, Hàn Quốc nhưng không có Giấy xác nhận của nhà sản xuất hoặc máy móc, thiết bị được sản xuất tại quốc gia không thuộc các nước G7, Hàn Quốc thì phải có chứng thư giám định kết luận máy móc, thiết bị đã qua sử dụng đáp ứng yêu cầu quy định tại Điều 6 Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg.
g) Máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng chỉ được các doanh nghiệp nhập khẩu trực tiếp để phục vụ cho các hoạt động sản xuất của chính doanh nghiệp, không được nhập khẩu nhằm mục đích kinh doanh thương mại.
2. Đối với máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ không khai báo chất lượng hàng hóa hoặc khai báo là hàng mới, nếu kiểm tra hồ sơ, nghi ngờ có dấu hiệu khai báo sai thông tin về hàng hóa đc nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng thì công chức hải quan đề xuất Chi cục trưởng Chi cục Hải quan chuyển kiểm tra thực tế; khi kiểm tra thực tế nếu không xác định chất lượng hàng hóa thì trưng cầu giám định tại các tổ chức giám định được Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ định, thừa nhận để xác định. Cơ quan hải quan căn cứ kết quả giám định để quyết định thông quan.
Hàng hóa trong khi chờ kết quả giám định không được đưa về bảo quản.
3. Cục Hải quan các tỉnh, thành phố chỉ đạo các Chi cục Hải quan tăng cường kiểm tra thực tế, kiểm soát chặt chẽ đối với máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ được xuất khẩu từ quốc gia không thuộc các nước G7, Hàn Quốc và có dấu hiệu chuyển dịch đầu tư sản xuất sang Việt Nam nhằm lợi dụng xuất xứ Việt Nam để xuất khẩu hàng hóa đi nước ngoài để được hưởng các chính sách về ưu đãi thuế quan.
Tài liệu tham khảo:
- Luật Việt Nam;
- Tổng cục Hải quan;
- Bộ Tài chính.