Sổ bảo hiểm xã hội (BHXH) là sổ được cấp cho từng người lao động (NLĐ) để theo dõi việc đóng, hưởng các chế độ BHXH, là cơ sở để giải quyết các chế độ BHXH theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội 2014. Nhằm giúp các bạn giải đáp các vướng mắc về sổ BHXH, chúng tôi trân trọng gửi đến các bạn bài viết sau:
1. Cách phân biệt mã số sổ BHXH và mã số BHXH
Nội dung câu hỏi:
Tôi đang muốn hưởng chế độ BHXH 1 lần nhưng tôi hiện có 2 sổ BHXH.
- Sổ thứ nhất: Đóng từ tháng 04/2016 đến tháng 05/2017 tại công ty ở TPHCM.
- Sổ thứ hai: Đóng từ tháng 04/2018 đến tháng 11/2018 tại công ty ở Đồng Nai.
Tại sao sổ cũ của tôi có số sổ và sổ mới lại là mã số ? Tôi có thể gộp 2 sổ BHXH được không? Nếu muốn gộp sổ thì tôi phải đến đâu làm thủ tục gộp sổ?
Câu trả lời:
Từ năm 2017, BHXH Việt Nam thay đổi từ “mã số sổ BHXH” trên sổ BHXH thành “mã số BHXH” để đáp ứng yêu cầu về quản lý cơ sở dữ liệu tập trung toàn quốc và định danh cho người tham gia (Tham khảo tại Công văn 3340/BHXH-ST). Thay đổi trên không ảnh hưởng đến quá trình tham gia và giải quyết chế độ BHXH của NLĐ.
Thủ tục để gộp sổ theo trường hợp của anh/chị, cần lập Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS ban hành kèm theo Quyết định 888/QĐ-BHXH) kèm theo các sổ BHXH nộp cho đơn vị nơi đang làm việc hoặc nộp trực tiếp cho cơ quan BHXH để được xem xét, giải quyết.
2. Làm thế nào để tôi được thanh toán BHXH 1 lần khi mất sổ BHXH?
Nội dung câu hỏi:
Tôi tham gia BHXH tháng 11/2015 đến 02/2018 nhưng gần đây tôi muốn thanh toán BHXH 1 lần nhưng không tìm thấy sổ. Vậy tôi cần phải làm gì để được thanh toán BHXH 1 lần?
Câu trả lời:
Để được giải quyết chế độ một lần anh/chị phải đề nghị cơ quan BHXH cấp lại sổ BHXH.
Tại Tiết c, Điểm 1.1, Khoản 1, Điều 31 Quyết định 595/QĐ-BHXH quy định:
“Điều 31. Người tham gia
1. Người tham gia BHXH bắt buộc, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN
1.1. Kê khai và nộp hồ sơ
…
c) Các trường hợp cấp lại, đổi, điều chỉnh nội dung đã ghi trên sổ BHXH, thẻ BHYT; cộng nối thời gian nhưng không phải đóng BHXH: kê khai hồ sơ theo quy định tại Điều 27 và nộp hồ sơ như sau:
- Người đang làm việc nộp cho đơn vị nơi đang làm việc hoặc nộp cho cơ quan BHXH.”
Vì vậy, anh/chị vui lòng lập Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS ban hành kèm theoQuyết định 888/QĐ-BHXH) và nộp cho đơn vị hoặc cho cơ quan BHXH để được xem xét, giải quyết.
3. Cần lấy sổ BHXH tại công ty cũ hay xin cấp lại sổ BHXH mới?
Nội dung câu hỏi:
Năm 2013 tôi làm cho 1 công ty A và đóng BHXH ở công ty A, sau đó tôi nghỉ việc ở công ty A và làm cho 1 công ty mới. Hiện công ty mới yêu cầu tôi cung cấp sổ BHXH tại công ty A. Vậy tôi có thể về công ty A lấy sổ BHXH được không hay làm giấy xin cấp lại sổ BHXH mới?
Câu trả lời:
Hiện nay cơ quan BHXH đang quản lý NLĐ bằng các thông tin cá nhân của NLĐ. Trường hợp của anh/chị đã tham gia BHXH và được cấp sổ BHXH, số sổ BHXH đã cấp cho anh/chị là mã số định danh.
Vì vậy, khi anh/chị tiếp tục tham gia BHXH thì mã số sổ BHXH đã cấp cho anh/chị tiếp tục được sử dụng. Nếu công ty A chưa thực hiện xác nhận quá trình đóng BHXH cho anh/chị thì khi giải quyết các chế độ BHXH, cơ quan BHXH sẽ không tính thời gian tham gia BHXH tại công ty A để tính hưởng các chế độ BHXH.
Đề nghị anh/chị liên hệ với công ty A để làm thủ tục đề nghị cơ quan BHXH xác nhận quá trình tham gia BHXH trên sổ BHXH đến thời điểm anh/chị nghỉ việc.
Trường hợp công ty A chưa làm được thủ tục cấp sổ BHXH thì anh/chị báo số sổ BHXH (mã số ghi trên sổ BHXH) để tiếp tục tham gia BHXH tại công ty mới.
4. Bị thất lạc sổ BHXH phải giải quyết thế nào ?
Nội dung câu hỏi:
Tháng 12/2016 đến tháng 05/2017 tôi có tham gia BHXH tại công ty. Tuy nhiên sau khi nghỉ việc, tôi có báo công ty chốt sổ và xin lại sổ nhưng công ty đã làm thất lạc sổ của tôi. Hiện tôi đã đi làm tại công ty mới và có đóng BHXH, công ty mới yêu cầu tôi nộp sổ BHXH cũ. Vậy tôi muốn hỏi làm thế nào để biết công ty cũ đã chốt sổ cho tôi chưa ? Cách để xin cấp lại sổ BHXH cũ khi công ty cũ làm thất lạc là gì? Trong trường hợp tôi muốn đóng BHXH tại công ty mới vào sổ mới và bỏ sổ cũ có được không?
Câu trả lời:
Để biết quá trình tham gia BHXH của mình được xác nhận trên sổ BHXH hay chưa, anh/chị có thể tra cứu tại địa chỉ: https://baohiemxahoi.gov.vn/tracuu/Pages/tra-cuu-dong-bao-hiem.aspx.
Trường hợp người đang bảo lưu quá trình đóng BHXH muốn được cấp lại sổ BHXH, anh/chị vui lòng lập Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS ban hành kèm theo Quyết định 888/QĐ-BHXH) và nộp cho cơ quan BHXH để được xem xét, giải quyết.
Anh/chị vui lòng xem chi tiết thủ tục, hồ sơ cấp lại sổ BHXH tại đây.
Hiện nay cơ quan BHXH đang quản lý NLĐ bằng các thông tin cá nhân của NLĐ. Trường hợp của anh/chị đã tham gia BHXH và được cấp sổ BHXH, số sổ BHXH đã cấp cho anh/chị là mã số định danh.
Vì vậy, khi anh/chị tiếp tục tham gia BHXH thì mã số sổ BHXH đã cấp cho anh/chị tiếp tục được sử dụng, nếu đơn vị cũ chưa thực hiện xác nhận quá trình đóng BHXH cho anh/chị thì khi giải quyết các chế độ BHXH, cơ quan BHXH sẽ không tính thời gian tham gia BHXH tại đơn vị đó để tính hưởng các chế độ BHXH.
5. Tôi có được chốt sổ BHXH không?
Nội dung câu hỏi:
Công ty tôi công tác hiện đang nợ tiền BHXH khoảng 3 năm. Cá nhân tôi xin chấm dứt HĐLĐ với công ty và muốn chốt sổ BHXH để chuyển đến nơi công tác mới. Tôi đã tự bỏ tiền đóng toàn bộ số tiền mà đáng ra công ty phải đóng cho tôi. Vậy tôi có chốt được sổ BHXH không? Nếu được thì phải chờ bao nhiêu lâu ?
Câu trả lời:
Tại Khoản 3, Điều 18 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP quy định:
“Điều 18. Truy thu, truy đóng tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc
Truy thu, truy đóng tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Khoản 4 Điều 89 của Luật Bảo hiểm xã hội đối với người lao động, người sử dụng lao động trừ các trường hợp quy định tại Khoản 3 Điều 122 của Luật Bảo hiểm xã hội được thực hiện như sau:
…
3. Người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng đủ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bao gồm cả tiền lãi chậm đóng theo quy định đối với người lao động đủ điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội hoặc chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc để kịp thời giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động.”
Theo quy định trên, việc đóng BHXH cho NLĐ là trách nhiệm của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp nợ tiền BHXH, doanh nghiệp sẽ bị truy thu, truy đóng BHXH và lãi chậm đóng.
Sau khi công ty đóng trước tiền BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bao gồm cả tiền lãi chậm đóng theo quy định để cơ quan BHXH xác nhận sổ BHXH đến thời điểm chấm dứt HĐLĐ, cơ quan BHXH sẽ thực hiện chốt sổ BHXH cho anh/chị.
Thời hạn xác nhận sổ BHXH: Không quá 05 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định.
6. Thủ tục đổi sổ khi thay đổi số CMND
Nội dung câu hỏi:
Tôi có nhu cầu muốn đổi lại sổ BHXH khi thay đổi số CMND có được cơ quan BHXH đổi lại không?
Câu trả lời:
Theo Khoản 2, Điều 46 Quyết định 595/QĐ-BHXH quy định các trường hợp cấp lại sổ BHXH như sau:
“Điều 46. Cấp và quản lý sổ BHXH
…
2. Cấp lại sổ BHXH
2.1. Cấp lại sổ BHXH (bìa và tờ rời) các trường hợp: mất, hỏng; gộp; thay đổi số sổ; họ, tên, chữ đệm; ngày, tháng, năm sinh; người đã hưởng BHXH một lần còn thời gian đóng BHTN chưa hưởng.
2.2. Cấp lại bìa sổ BHXH các trường hợp: sai giới tính, quốc tịch.
2.3. Cấp lại tờ rời sổ BHXH các trường hợp: mất, hỏng.”
Thông tin số CMND là một trong các tiêu thức quản lý đối tượng trong cơ sở dữ liệu. Vì vậy anh/chị phải thực hiện thủ tục cấp lại sổ BHXH, đổi, điều chỉnh thông tin trên sổ BHXH, thẻ BHYT để cơ quan BHXH thực hiện điều chỉnh trong cơ sở dữ liệu quản lý đối tượng, không phải cấp lại bìa sổ BHXH.
Căn cứ pháp lý:
- Nghị định số 115/2015/NĐ-CP.
- Quyết định 595/QĐ-BHXH.
- Quyết định 888/QĐ-BHXH.
Theo Thư Viện Pháp Luật
1. Cách phân biệt mã số sổ BHXH và mã số BHXH
Nội dung câu hỏi:
Tôi đang muốn hưởng chế độ BHXH 1 lần nhưng tôi hiện có 2 sổ BHXH.
- Sổ thứ nhất: Đóng từ tháng 04/2016 đến tháng 05/2017 tại công ty ở TPHCM.
- Sổ thứ hai: Đóng từ tháng 04/2018 đến tháng 11/2018 tại công ty ở Đồng Nai.
Tại sao sổ cũ của tôi có số sổ và sổ mới lại là mã số ? Tôi có thể gộp 2 sổ BHXH được không? Nếu muốn gộp sổ thì tôi phải đến đâu làm thủ tục gộp sổ?
Câu trả lời:
Từ năm 2017, BHXH Việt Nam thay đổi từ “mã số sổ BHXH” trên sổ BHXH thành “mã số BHXH” để đáp ứng yêu cầu về quản lý cơ sở dữ liệu tập trung toàn quốc và định danh cho người tham gia (Tham khảo tại Công văn 3340/BHXH-ST). Thay đổi trên không ảnh hưởng đến quá trình tham gia và giải quyết chế độ BHXH của NLĐ.
Thủ tục để gộp sổ theo trường hợp của anh/chị, cần lập Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS ban hành kèm theo Quyết định 888/QĐ-BHXH) kèm theo các sổ BHXH nộp cho đơn vị nơi đang làm việc hoặc nộp trực tiếp cho cơ quan BHXH để được xem xét, giải quyết.
2. Làm thế nào để tôi được thanh toán BHXH 1 lần khi mất sổ BHXH?
Nội dung câu hỏi:
Tôi tham gia BHXH tháng 11/2015 đến 02/2018 nhưng gần đây tôi muốn thanh toán BHXH 1 lần nhưng không tìm thấy sổ. Vậy tôi cần phải làm gì để được thanh toán BHXH 1 lần?
Câu trả lời:
Để được giải quyết chế độ một lần anh/chị phải đề nghị cơ quan BHXH cấp lại sổ BHXH.
Tại Tiết c, Điểm 1.1, Khoản 1, Điều 31 Quyết định 595/QĐ-BHXH quy định:
“Điều 31. Người tham gia
1. Người tham gia BHXH bắt buộc, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN
1.1. Kê khai và nộp hồ sơ
…
c) Các trường hợp cấp lại, đổi, điều chỉnh nội dung đã ghi trên sổ BHXH, thẻ BHYT; cộng nối thời gian nhưng không phải đóng BHXH: kê khai hồ sơ theo quy định tại Điều 27 và nộp hồ sơ như sau:
- Người đang làm việc nộp cho đơn vị nơi đang làm việc hoặc nộp cho cơ quan BHXH.”
Vì vậy, anh/chị vui lòng lập Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS ban hành kèm theoQuyết định 888/QĐ-BHXH) và nộp cho đơn vị hoặc cho cơ quan BHXH để được xem xét, giải quyết.
3. Cần lấy sổ BHXH tại công ty cũ hay xin cấp lại sổ BHXH mới?
Nội dung câu hỏi:
Năm 2013 tôi làm cho 1 công ty A và đóng BHXH ở công ty A, sau đó tôi nghỉ việc ở công ty A và làm cho 1 công ty mới. Hiện công ty mới yêu cầu tôi cung cấp sổ BHXH tại công ty A. Vậy tôi có thể về công ty A lấy sổ BHXH được không hay làm giấy xin cấp lại sổ BHXH mới?
Câu trả lời:
Hiện nay cơ quan BHXH đang quản lý NLĐ bằng các thông tin cá nhân của NLĐ. Trường hợp của anh/chị đã tham gia BHXH và được cấp sổ BHXH, số sổ BHXH đã cấp cho anh/chị là mã số định danh.
Vì vậy, khi anh/chị tiếp tục tham gia BHXH thì mã số sổ BHXH đã cấp cho anh/chị tiếp tục được sử dụng. Nếu công ty A chưa thực hiện xác nhận quá trình đóng BHXH cho anh/chị thì khi giải quyết các chế độ BHXH, cơ quan BHXH sẽ không tính thời gian tham gia BHXH tại công ty A để tính hưởng các chế độ BHXH.
Đề nghị anh/chị liên hệ với công ty A để làm thủ tục đề nghị cơ quan BHXH xác nhận quá trình tham gia BHXH trên sổ BHXH đến thời điểm anh/chị nghỉ việc.
Trường hợp công ty A chưa làm được thủ tục cấp sổ BHXH thì anh/chị báo số sổ BHXH (mã số ghi trên sổ BHXH) để tiếp tục tham gia BHXH tại công ty mới.
4. Bị thất lạc sổ BHXH phải giải quyết thế nào ?
Nội dung câu hỏi:
Tháng 12/2016 đến tháng 05/2017 tôi có tham gia BHXH tại công ty. Tuy nhiên sau khi nghỉ việc, tôi có báo công ty chốt sổ và xin lại sổ nhưng công ty đã làm thất lạc sổ của tôi. Hiện tôi đã đi làm tại công ty mới và có đóng BHXH, công ty mới yêu cầu tôi nộp sổ BHXH cũ. Vậy tôi muốn hỏi làm thế nào để biết công ty cũ đã chốt sổ cho tôi chưa ? Cách để xin cấp lại sổ BHXH cũ khi công ty cũ làm thất lạc là gì? Trong trường hợp tôi muốn đóng BHXH tại công ty mới vào sổ mới và bỏ sổ cũ có được không?
Câu trả lời:
Để biết quá trình tham gia BHXH của mình được xác nhận trên sổ BHXH hay chưa, anh/chị có thể tra cứu tại địa chỉ: https://baohiemxahoi.gov.vn/tracuu/Pages/tra-cuu-dong-bao-hiem.aspx.
Trường hợp người đang bảo lưu quá trình đóng BHXH muốn được cấp lại sổ BHXH, anh/chị vui lòng lập Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS ban hành kèm theo Quyết định 888/QĐ-BHXH) và nộp cho cơ quan BHXH để được xem xét, giải quyết.
Anh/chị vui lòng xem chi tiết thủ tục, hồ sơ cấp lại sổ BHXH tại đây.
Hiện nay cơ quan BHXH đang quản lý NLĐ bằng các thông tin cá nhân của NLĐ. Trường hợp của anh/chị đã tham gia BHXH và được cấp sổ BHXH, số sổ BHXH đã cấp cho anh/chị là mã số định danh.
Vì vậy, khi anh/chị tiếp tục tham gia BHXH thì mã số sổ BHXH đã cấp cho anh/chị tiếp tục được sử dụng, nếu đơn vị cũ chưa thực hiện xác nhận quá trình đóng BHXH cho anh/chị thì khi giải quyết các chế độ BHXH, cơ quan BHXH sẽ không tính thời gian tham gia BHXH tại đơn vị đó để tính hưởng các chế độ BHXH.
5. Tôi có được chốt sổ BHXH không?
Nội dung câu hỏi:
Công ty tôi công tác hiện đang nợ tiền BHXH khoảng 3 năm. Cá nhân tôi xin chấm dứt HĐLĐ với công ty và muốn chốt sổ BHXH để chuyển đến nơi công tác mới. Tôi đã tự bỏ tiền đóng toàn bộ số tiền mà đáng ra công ty phải đóng cho tôi. Vậy tôi có chốt được sổ BHXH không? Nếu được thì phải chờ bao nhiêu lâu ?
Câu trả lời:
Tại Khoản 3, Điều 18 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP quy định:
“Điều 18. Truy thu, truy đóng tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc
Truy thu, truy đóng tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Khoản 4 Điều 89 của Luật Bảo hiểm xã hội đối với người lao động, người sử dụng lao động trừ các trường hợp quy định tại Khoản 3 Điều 122 của Luật Bảo hiểm xã hội được thực hiện như sau:
…
3. Người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng đủ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bao gồm cả tiền lãi chậm đóng theo quy định đối với người lao động đủ điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội hoặc chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc để kịp thời giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động.”
Theo quy định trên, việc đóng BHXH cho NLĐ là trách nhiệm của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp nợ tiền BHXH, doanh nghiệp sẽ bị truy thu, truy đóng BHXH và lãi chậm đóng.
Sau khi công ty đóng trước tiền BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bao gồm cả tiền lãi chậm đóng theo quy định để cơ quan BHXH xác nhận sổ BHXH đến thời điểm chấm dứt HĐLĐ, cơ quan BHXH sẽ thực hiện chốt sổ BHXH cho anh/chị.
Thời hạn xác nhận sổ BHXH: Không quá 05 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định.
6. Thủ tục đổi sổ khi thay đổi số CMND
Nội dung câu hỏi:
Tôi có nhu cầu muốn đổi lại sổ BHXH khi thay đổi số CMND có được cơ quan BHXH đổi lại không?
Câu trả lời:
Theo Khoản 2, Điều 46 Quyết định 595/QĐ-BHXH quy định các trường hợp cấp lại sổ BHXH như sau:
“Điều 46. Cấp và quản lý sổ BHXH
…
2. Cấp lại sổ BHXH
2.1. Cấp lại sổ BHXH (bìa và tờ rời) các trường hợp: mất, hỏng; gộp; thay đổi số sổ; họ, tên, chữ đệm; ngày, tháng, năm sinh; người đã hưởng BHXH một lần còn thời gian đóng BHTN chưa hưởng.
2.2. Cấp lại bìa sổ BHXH các trường hợp: sai giới tính, quốc tịch.
2.3. Cấp lại tờ rời sổ BHXH các trường hợp: mất, hỏng.”
Thông tin số CMND là một trong các tiêu thức quản lý đối tượng trong cơ sở dữ liệu. Vì vậy anh/chị phải thực hiện thủ tục cấp lại sổ BHXH, đổi, điều chỉnh thông tin trên sổ BHXH, thẻ BHYT để cơ quan BHXH thực hiện điều chỉnh trong cơ sở dữ liệu quản lý đối tượng, không phải cấp lại bìa sổ BHXH.
Căn cứ pháp lý:
- Nghị định số 115/2015/NĐ-CP.
- Quyết định 595/QĐ-BHXH.
- Quyết định 888/QĐ-BHXH.
Theo Thư Viện Pháp Luật
