Pháp luật về thuế thu nhập cá nhân có cho phép 02 vợ chồng cùng đăng ký 1 người phụ thuộc không?
Căn cứ pháp lý
Tại tiết c.2.4 điểm c khoản 1 Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC quy định:
Các khoản giảm trừ
1. Giảm trừ gia cảnh
...
c) Nguyên tắc tính giảm trừ gia cảnh
...
c.2.4) Mỗi người phụ thuộc chỉ được tính giảm trừ một lần vào một người nộp thuế trong năm tính thuế. Trường hợp nhiều người nộp thuế có chung người phụ thuộc phải nuôi dưỡng thì người nộp thuế tự thỏa thuận để đăng ký giảm trừ gia cảnh vào một người nộp thuế.
...
Về thời điểm tính giảm trừ, tại tiết c.2.2 điểm c khoản 1 Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC quy định:
Các khoản giảm trừ
1. Giảm trừ gia cảnh
...
c) Nguyên tắc tính giảm trừ gia cảnh
...
c.2.2) Khi người nộp thuế đăng ký giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc sẽ được cơ quan thuế cấp mã số thuế cho người phụ thuộc và được tạm tính giảm trừ gia cảnh trong năm kể từ khi đăng ký. Đối với người phụ thuộc đã được đăng ký giảm trừ gia cảnh trước ngày Thông tư này có hiệu lực thi hành thì tiếp tục được giảm trừ gia cảnh cho đến khi được cấp mã số thuế.
c.2.3) Trường hợp người nộp thuế chưa tính giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc trong năm tính thuế thì được tính giảm trừ cho người phụ thuộc kể từ tháng phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng khi người nộp thuế thực hiện quyết toán thuế và có đăng ký giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc. Riêng đối với người phụ thuộc khác theo hướng dẫn tại tiết d.4, điểm d, khoản 1, Điều này thời hạn đăng ký giảm trừ gia cảnh chậm nhất là ngày 31 tháng 12 của năm tính thuế, quá thời hạn nêu trên thì không được tính giảm trừ gia cảnh cho năm tính thuế đó.
Theo quy định trên nếu như con của anh A đã được vợ anh A đăng ký là người phụ thuộc, thì anh A không được đăng ký thêm. Mà chỉ có cách là hai vợ chồng thỏa thuận lại về đăng ký người phụ thuộc đảm bảo nguyên tắc trên mỗi người phụ thuộc chỉ được tính giảm trừ một lần vào một người nộp thuế trong năm tính thuế.
Ví dụ: Vợ đăng ký giảm trừ gia cảnh cho con từ tháng T3/2022 đến tháng T1/2022, sau đó chồng giảm trừ cho con từ T2/2022?
Trong một năm quyết toán không đăng ký người phụ thuộc cho 2 người nộp thuế (Khoản 2 điều 12 Nghị định 65/2013/NĐ-CP). Nếu vợ ngừng giảm trừ T1/2023, chồng được giảm trừ con từ T1/2024.
Xác định thời gian tính giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc?
Theo nguyên tắc trên, nếu anh A đăng ký người phụ thuộc tại tháng bắt đầu phát sinh việc đăng ký thì sẽ được tính giảm trừ từ tháng đó. Khi thực hiện quyết toán thuế thu nhập cá nhân năm thì sẽ được tính giảm trừ cho cả năm (tính từ tháng phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng thực tế).
Tình huống: Năm 2021 tôi làm ở công ty A và đã đăng ký giảm trừ gia cảnh 2 bé (sinh năm 2015 và 2020). Tháng 4/2021 tôi chuyển việc sang công ty B, mặc dù đã nộp giấy khai sinh và khai giảm trừ gia cảnh cả 2 bé nhưng công ty báo chỉ đăng ký được 1 bé. Vậy khi quyết toán thuế thu nhập cá nhân tôi có được giảm trừ cả 2 bé cho cả năm không, hay 1 bé được giảm trừ cả năm, 1 bé được giảm trừ 3 tháng ạ?
Trả lời: Trường hợp Độc giả chưa tính giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc trong năm tính thuế thì được tính giảm trừ cho người phụ thuộc kể từ tháng phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng khi người nộp thuế thực hiện quyết toán thuế và có đăng ký giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc. Riêng đối với người phụ thuộc khác như anh, chị em ruột, ông bà nội, ông bà ngoại, cô ruột, dì ruột, bác ruột, cháu ruột....thì thời hạn đăng ký giảm trừ gia cảnh chậm nhất là ngày 31/12 của năm tính thuế, quá thời hạn nêu trên thì không được tính giảm trừ gia cảnh cho năm tính thuế đó.
Thời hạn quyết toán thuế TNCN đối với cá nhân tự quyết toán năm 2023
Đối với cá nhân thuộc diện trực tiếp quyết toán với cơ quan thuế và nộp thuế chậm nhất là ngày 4/5/2023 (do thời hạn nộp hồ sơ trùng với ngày nghỉ lễ, do đó ngày cuối cùng của thời hạn nộp hồ sơ quyết toán thuế được tính là ngày làm việc liền kề sau ngày nghỉ đó).
Tại tiết c.2.4 điểm c khoản 1 Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC quy định:
Các khoản giảm trừ
1. Giảm trừ gia cảnh
...
c) Nguyên tắc tính giảm trừ gia cảnh
...
c.2.4) Mỗi người phụ thuộc chỉ được tính giảm trừ một lần vào một người nộp thuế trong năm tính thuế. Trường hợp nhiều người nộp thuế có chung người phụ thuộc phải nuôi dưỡng thì người nộp thuế tự thỏa thuận để đăng ký giảm trừ gia cảnh vào một người nộp thuế.
...
Về thời điểm tính giảm trừ, tại tiết c.2.2 điểm c khoản 1 Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC quy định:
Các khoản giảm trừ
1. Giảm trừ gia cảnh
...
c) Nguyên tắc tính giảm trừ gia cảnh
...
c.2.2) Khi người nộp thuế đăng ký giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc sẽ được cơ quan thuế cấp mã số thuế cho người phụ thuộc và được tạm tính giảm trừ gia cảnh trong năm kể từ khi đăng ký. Đối với người phụ thuộc đã được đăng ký giảm trừ gia cảnh trước ngày Thông tư này có hiệu lực thi hành thì tiếp tục được giảm trừ gia cảnh cho đến khi được cấp mã số thuế.
c.2.3) Trường hợp người nộp thuế chưa tính giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc trong năm tính thuế thì được tính giảm trừ cho người phụ thuộc kể từ tháng phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng khi người nộp thuế thực hiện quyết toán thuế và có đăng ký giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc. Riêng đối với người phụ thuộc khác theo hướng dẫn tại tiết d.4, điểm d, khoản 1, Điều này thời hạn đăng ký giảm trừ gia cảnh chậm nhất là ngày 31 tháng 12 của năm tính thuế, quá thời hạn nêu trên thì không được tính giảm trừ gia cảnh cho năm tính thuế đó.
Theo quy định trên nếu như con của anh A đã được vợ anh A đăng ký là người phụ thuộc, thì anh A không được đăng ký thêm. Mà chỉ có cách là hai vợ chồng thỏa thuận lại về đăng ký người phụ thuộc đảm bảo nguyên tắc trên mỗi người phụ thuộc chỉ được tính giảm trừ một lần vào một người nộp thuế trong năm tính thuế.
Ví dụ: Vợ đăng ký giảm trừ gia cảnh cho con từ tháng T3/2022 đến tháng T1/2022, sau đó chồng giảm trừ cho con từ T2/2022?
Trong một năm quyết toán không đăng ký người phụ thuộc cho 2 người nộp thuế (Khoản 2 điều 12 Nghị định 65/2013/NĐ-CP). Nếu vợ ngừng giảm trừ T1/2023, chồng được giảm trừ con từ T1/2024.
Xác định thời gian tính giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc?
Theo nguyên tắc trên, nếu anh A đăng ký người phụ thuộc tại tháng bắt đầu phát sinh việc đăng ký thì sẽ được tính giảm trừ từ tháng đó. Khi thực hiện quyết toán thuế thu nhập cá nhân năm thì sẽ được tính giảm trừ cho cả năm (tính từ tháng phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng thực tế).
Tình huống: Năm 2021 tôi làm ở công ty A và đã đăng ký giảm trừ gia cảnh 2 bé (sinh năm 2015 và 2020). Tháng 4/2021 tôi chuyển việc sang công ty B, mặc dù đã nộp giấy khai sinh và khai giảm trừ gia cảnh cả 2 bé nhưng công ty báo chỉ đăng ký được 1 bé. Vậy khi quyết toán thuế thu nhập cá nhân tôi có được giảm trừ cả 2 bé cho cả năm không, hay 1 bé được giảm trừ cả năm, 1 bé được giảm trừ 3 tháng ạ?
Trả lời: Trường hợp Độc giả chưa tính giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc trong năm tính thuế thì được tính giảm trừ cho người phụ thuộc kể từ tháng phát sinh nghĩa vụ nuôi dưỡng khi người nộp thuế thực hiện quyết toán thuế và có đăng ký giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc. Riêng đối với người phụ thuộc khác như anh, chị em ruột, ông bà nội, ông bà ngoại, cô ruột, dì ruột, bác ruột, cháu ruột....thì thời hạn đăng ký giảm trừ gia cảnh chậm nhất là ngày 31/12 của năm tính thuế, quá thời hạn nêu trên thì không được tính giảm trừ gia cảnh cho năm tính thuế đó.
Thời hạn quyết toán thuế TNCN đối với cá nhân tự quyết toán năm 2023
Đối với cá nhân thuộc diện trực tiếp quyết toán với cơ quan thuế và nộp thuế chậm nhất là ngày 4/5/2023 (do thời hạn nộp hồ sơ trùng với ngày nghỉ lễ, do đó ngày cuối cùng của thời hạn nộp hồ sơ quyết toán thuế được tính là ngày làm việc liền kề sau ngày nghỉ đó).
