Theo quy định của pháp luật, người lao động đủ tuổi nghỉ hưu và đóng bảo hiểm xã hội đủ 20 năm thì đủ điều kiện được hưởng lương hưu. Tuy nhiên, thực tế, không ít người lao động đóng bảo hiểm xã hội đủ 20 năm trước khi đủ tuổi nghỉ hưu và có nhu cầu nghỉ việc hẳn. Khi đó, họ cần làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình? Các bạn tham khảo bài viết sau đây nhé.
1. Bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội
Trong trường hợp NLĐ không muốn tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội (sau đây gọi tắt là “BHXH”) nữa nhưng vẫn muốn được hưởng lương hưu, thì thực hiện bảo lưu thời gian tham gia BHXH trước đó và đợi đủ tuổi nghỉ hưu để được hưởng lương hưu.
NLĐ đã được chốt sổ BHXH và có thể ngừng hẳn việc tham gia BHXH cho đến khi đủ tuổi nghỉ hưu thì mới lập hồ sơ hưởng lương hưu để nhận mức lương hưu tương ứng với số năm được bảo lưu, cụ thể:
Mức lương hưu = [45% + (Số năm đóng BHXH – X) 2%] Mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội
Trong đó:
- Số năm đóng BHXH là số năm được bảo lưu;
- Đối với nữ: X = 15
- Đối với nam:
NLĐ nghỉ hưu từ năm 2019 thì X = 17;
NLĐ nghỉ hưu từ năm 2020 thì X = 18;
NLĐ nghỉ hưu từ năm 2021 thì X = 19;
NLĐ nghỉ hưu từ năm 2022 trở đi thì X = 20.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, mức lương hưu mà người lao động được hưởng không vượt quá 75% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
2. Tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện
Nếu muốn hưởng mức lương hưu cao hơn thì thay vì bảo lưu thời gian đóng BHXH, sau khi nghỉ việc, NLĐ có thể tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
Mức lương hưu được tính theo công thức tương tự như trên, nhưng số năm đóng BHXH được tính bao gồm cả thời gian tham gia BHXH tự nguyện.
Bên cạnh chế độ hưu trí, BHXH tự nguyện còn bao gồm chế độ tử tuất nên NLĐ tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện còn được hưởng chế độ tử tuất theo quy định của pháp luật.
3. Hưởng lương hưu theo trường hợp do suy giảm khả năng lao động
NLĐ khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên được hưởng lương hưu nếu đủ tuổi và bị suy giảm khả năng lao động theo mức tương ứng như sau:
Trong đó, trường hợp NLĐ có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc Danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì được hưởng lương hưu mà không cần xét tuổi.
Nói cách khác, nếu NLĐ thuộc trường hợp suy giảm khả năng lao động như trên thì sau khi nghỉ việc, NLĐ có thể lập hồ sơ hưởng lương hưu sớm hơn bình thường, nhưng mức lương hưu họ được hưởng cũng thấp hơn do cùng được tính theo công thức như mục 1 nhưng cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì bị giảm 2%.
4. Hưởng chế độ BHXH một lần
Nếu NLĐ không muốn chờ đến khi đủ tuổi để hưởng lương hưu mà muốn được nhận tiền ngay sau khi nghỉ việc, thì có thể hưởng chế độ BHXH một lần nếu thuộc các trường hợp được quy định tại Điểm b, c Khoản 1 Điều 60 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014:
- Ra nước ngoài để định cư;
- Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
Căn cứ trên số năm NLĐ đã tham gia BHXH mà mức hưởng BHXH được tính như sau:
Với mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014, cứ mỗi năm NLĐ được hưởng 1,5 tháng trên mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH;
Với mỗi năm đóng BHXH từ năm 2014 trở đi, cứ mỗi năm NLĐ được hưởng 2 tháng trên mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm thì mức hưởng bảo hiểm xã hội bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Thời điểm tính hưởng bảo hiểm xã hội một lần là thời điểm ghi trong quyết định của cơ quan bảo hiểm xã hội.
Tài liệu tham khảo:
- Pháp lý khởi nghiệp.
1. Bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội
Trong trường hợp NLĐ không muốn tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội (sau đây gọi tắt là “BHXH”) nữa nhưng vẫn muốn được hưởng lương hưu, thì thực hiện bảo lưu thời gian tham gia BHXH trước đó và đợi đủ tuổi nghỉ hưu để được hưởng lương hưu.
NLĐ đã được chốt sổ BHXH và có thể ngừng hẳn việc tham gia BHXH cho đến khi đủ tuổi nghỉ hưu thì mới lập hồ sơ hưởng lương hưu để nhận mức lương hưu tương ứng với số năm được bảo lưu, cụ thể:
Mức lương hưu = [45% + (Số năm đóng BHXH – X) 2%] Mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội
Trong đó:
- Số năm đóng BHXH là số năm được bảo lưu;
- Đối với nữ: X = 15
- Đối với nam:
NLĐ nghỉ hưu từ năm 2019 thì X = 17;
NLĐ nghỉ hưu từ năm 2020 thì X = 18;
NLĐ nghỉ hưu từ năm 2021 thì X = 19;
NLĐ nghỉ hưu từ năm 2022 trở đi thì X = 20.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, mức lương hưu mà người lao động được hưởng không vượt quá 75% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
2. Tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện
Nếu muốn hưởng mức lương hưu cao hơn thì thay vì bảo lưu thời gian đóng BHXH, sau khi nghỉ việc, NLĐ có thể tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
Mức lương hưu được tính theo công thức tương tự như trên, nhưng số năm đóng BHXH được tính bao gồm cả thời gian tham gia BHXH tự nguyện.
Bên cạnh chế độ hưu trí, BHXH tự nguyện còn bao gồm chế độ tử tuất nên NLĐ tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện còn được hưởng chế độ tử tuất theo quy định của pháp luật.
3. Hưởng lương hưu theo trường hợp do suy giảm khả năng lao động
NLĐ khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên được hưởng lương hưu nếu đủ tuổi và bị suy giảm khả năng lao động theo mức tương ứng như sau:
Trong đó, trường hợp NLĐ có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc Danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì được hưởng lương hưu mà không cần xét tuổi.
Nói cách khác, nếu NLĐ thuộc trường hợp suy giảm khả năng lao động như trên thì sau khi nghỉ việc, NLĐ có thể lập hồ sơ hưởng lương hưu sớm hơn bình thường, nhưng mức lương hưu họ được hưởng cũng thấp hơn do cùng được tính theo công thức như mục 1 nhưng cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì bị giảm 2%.
4. Hưởng chế độ BHXH một lần
Nếu NLĐ không muốn chờ đến khi đủ tuổi để hưởng lương hưu mà muốn được nhận tiền ngay sau khi nghỉ việc, thì có thể hưởng chế độ BHXH một lần nếu thuộc các trường hợp được quy định tại Điểm b, c Khoản 1 Điều 60 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014:
- Ra nước ngoài để định cư;
- Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
Căn cứ trên số năm NLĐ đã tham gia BHXH mà mức hưởng BHXH được tính như sau:
Với mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014, cứ mỗi năm NLĐ được hưởng 1,5 tháng trên mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH;
Với mỗi năm đóng BHXH từ năm 2014 trở đi, cứ mỗi năm NLĐ được hưởng 2 tháng trên mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm thì mức hưởng bảo hiểm xã hội bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Thời điểm tính hưởng bảo hiểm xã hội một lần là thời điểm ghi trong quyết định của cơ quan bảo hiểm xã hội.
Tài liệu tham khảo:
- Pháp lý khởi nghiệp.
