(TBTCVN) - Đánh giá về những điểm mới đáng chú ý của Luật Quản lý thuế sửa đổi (Luật Quản lý thuế số 38), bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam (VTCA) cho rằng, Luật Quản lý thuế số 38 còn đảm bảo sự công bằng, bình đẳng giữa cơ quan quản lý thuế và người nộp thuế.
Luật đảm bảo phù hợp với thông lệ quốc tế
Để đảm bảo các quy định về chính sách thuế phù hợp với thông lệ quốc tế, Luật Quản lý thuế số 38 đã quy định một điều (Điều 12) về hợp tác quốc tế về thuế của cơ quan thuế. Cụ thể, cơ quan thuế có nhiệm vụ tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Tài chính đề xuất đàm phán, ký kết, thực hiện quyền, nghĩa vụ và đảm bảo lợi ích của Việt Nam theo các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Đàm phán, ký kết và tổ chức thực hiện thỏa thuận song phương, đa phương với cơ quan quản lý thuế nước ngoài. Tổ chức khai thác, trao đổi thông tin và hợp tác nghiệp vụ với cơ quan quản lý thuế nước ngoài, các tổ chức quốc tế có liên quan. Trao đổi thông tin về người nộp thuế, thông tin về các biện pháp liên kết với cơ quan thuế nước ngoài phục vụ công tác quản lý thuế đối với giao dịch liên kết.
Bên cạnh sự hợp tác về thuế đối với các nước trên thế giới, Luật Quản lý thuế số 38 cũng đề cập đến các biện pháp hỗ trợ thu thuế theo các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Bao gồm, đề nghị cơ quan quản lý thuế nước ngoài, các cơ quan có thẩm quyền thực hiện hỗ trợ thu thuế tại nước ngoài đối với các khoản nợ thuế tại Việt Nam mà người nộp thuế có nghĩa vụ phải nộp nhưng không còn tại Việt Nam. Thực hiện hỗ trợ thu thuế theo đề nghị của cơ quan quản lý thuế nước ngoài đối với các khoản nợ thuế phải nộp tại nước ngoài của người nộp thuế tại Việt Nam, bằng biện pháp đôn đốc thu nợ thuế theo quy định của Luật này, phù hợp với thực tiễn của Việt Nam.
Đánh giá về các quy định này, bà Nguyễn Thị Cúc cho rằng, Luật Quản lý thuế số 38 không chỉ đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam, mà còn phù hợp với thông lệ quốc tế. Luật Quản lý thuế sửa đổi đã áp dụng có chọn lọc, chứ không phải cắt ghép từ chính sách thuế của các nước, chính vì thế nó phù hợp với điều kiện cụ thể của Việt Nam.
Cơ quan thuế làm sai cũng bị xử lý như doanh nghiệp
Cũng theo bà Cúc, ngoài việc áp dụng nguyên tắc bản chất quyết định hình thức, Luật Quản lý thuế số 38 còn đảm bảo nguyên tắc bình đẳng giữa người nộp thuế và cơ quan quản lý thuế. “Luật Quản lý thuế số 38 quy định, nếu cơ quan thuế chậm hoàn thuế cho người nộp thuế, thì phải tính tiền chậm hoàn 0,03%/ngày trên số tiền thuế chậm hoàn và ngày chậm hoàn. Điều này từ trước đến giờ không có” - bà Cúc nói.
Ngoài ra, trong phần quy định về nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quản lý thuế, Luật Quản lý thuế số 38 có các quy định về trách nhiệm của cơ quan Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Nhà nước khi thanh tra, kiểm tra về thuế tại trụ sở của doanh nghiệp. Nếu người nộp thuế không đồng ý với kết luận, kiến nghị của cơ quan thanh tra, kiểm toán thì có quyền gửi đơn khiếu nại trực tiếp tới các cơ quan này, mà không phải gửi đến cơ quan thuế…
Một nội dung cũng hết sức quan trọng trong Luật Quản lý thuế sửa đổi, đó là Luật đã quy định chức năng, nhiệm vụ rất cụ thể của các bộ, ngành như: Bộ Công thương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Ngân hàng nhà nước… trong việc kiết nối thông tin cơ sở dữ liệu; trách nhiệm của Ngân hành Nhà nước chỉ đạo các đơn vị tín dụng để giúp doanh nghiệp trong thương mại điện tử. Theo bà Cúc, Luật Quản lý thuế trước đây thường nặng về thuận lợi cho cơ quan thuế hơn là cho doanh nghiệp, thì Luật Quản lý thuế sửa đổi quy định rất bình dẳng. Nếu cơ quan thuế làm sai cũng bị xử lý giống như doanh nghiệp.
Đại diện VTCA cũng cho biết, ngoài việc đảm bảo nguyên tắc bình đẳng, công bằng giữa cơ quan thuế và người nộp thuế, Luật Quản lý thuế số 38 còn tạo điều kiện để đại lý thuế phát triển. Nếu như trước đây việc cập nhật kiến thức về chính sách thuế cho các đại lý thuế là tự nguyện, thì tới đây, hàng năm các đại lý thuế bắt buộc phải cập nhật kiến thức về chính sách thuế. Hiện nay Tổng cục Thuế ngoài tập huấn chính sách thuế cho doanh nghiệp, còn ưu tiên tập huấn chính sách thuế mới cho các đại lý thuế, tạo điều kiện để các công ty phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử… phát triển.
Tài liệu tham khảo:
- Luật Quản lý thuế.
- Tạp chí tài chính.
Luật đảm bảo phù hợp với thông lệ quốc tế
Để đảm bảo các quy định về chính sách thuế phù hợp với thông lệ quốc tế, Luật Quản lý thuế số 38 đã quy định một điều (Điều 12) về hợp tác quốc tế về thuế của cơ quan thuế. Cụ thể, cơ quan thuế có nhiệm vụ tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Tài chính đề xuất đàm phán, ký kết, thực hiện quyền, nghĩa vụ và đảm bảo lợi ích của Việt Nam theo các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Đàm phán, ký kết và tổ chức thực hiện thỏa thuận song phương, đa phương với cơ quan quản lý thuế nước ngoài. Tổ chức khai thác, trao đổi thông tin và hợp tác nghiệp vụ với cơ quan quản lý thuế nước ngoài, các tổ chức quốc tế có liên quan. Trao đổi thông tin về người nộp thuế, thông tin về các biện pháp liên kết với cơ quan thuế nước ngoài phục vụ công tác quản lý thuế đối với giao dịch liên kết.
Bên cạnh sự hợp tác về thuế đối với các nước trên thế giới, Luật Quản lý thuế số 38 cũng đề cập đến các biện pháp hỗ trợ thu thuế theo các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Bao gồm, đề nghị cơ quan quản lý thuế nước ngoài, các cơ quan có thẩm quyền thực hiện hỗ trợ thu thuế tại nước ngoài đối với các khoản nợ thuế tại Việt Nam mà người nộp thuế có nghĩa vụ phải nộp nhưng không còn tại Việt Nam. Thực hiện hỗ trợ thu thuế theo đề nghị của cơ quan quản lý thuế nước ngoài đối với các khoản nợ thuế phải nộp tại nước ngoài của người nộp thuế tại Việt Nam, bằng biện pháp đôn đốc thu nợ thuế theo quy định của Luật này, phù hợp với thực tiễn của Việt Nam.
Đánh giá về các quy định này, bà Nguyễn Thị Cúc cho rằng, Luật Quản lý thuế số 38 không chỉ đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam, mà còn phù hợp với thông lệ quốc tế. Luật Quản lý thuế sửa đổi đã áp dụng có chọn lọc, chứ không phải cắt ghép từ chính sách thuế của các nước, chính vì thế nó phù hợp với điều kiện cụ thể của Việt Nam.
Cơ quan thuế làm sai cũng bị xử lý như doanh nghiệp
Cũng theo bà Cúc, ngoài việc áp dụng nguyên tắc bản chất quyết định hình thức, Luật Quản lý thuế số 38 còn đảm bảo nguyên tắc bình đẳng giữa người nộp thuế và cơ quan quản lý thuế. “Luật Quản lý thuế số 38 quy định, nếu cơ quan thuế chậm hoàn thuế cho người nộp thuế, thì phải tính tiền chậm hoàn 0,03%/ngày trên số tiền thuế chậm hoàn và ngày chậm hoàn. Điều này từ trước đến giờ không có” - bà Cúc nói.
Ngoài ra, trong phần quy định về nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quản lý thuế, Luật Quản lý thuế số 38 có các quy định về trách nhiệm của cơ quan Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Nhà nước khi thanh tra, kiểm tra về thuế tại trụ sở của doanh nghiệp. Nếu người nộp thuế không đồng ý với kết luận, kiến nghị của cơ quan thanh tra, kiểm toán thì có quyền gửi đơn khiếu nại trực tiếp tới các cơ quan này, mà không phải gửi đến cơ quan thuế…
Một nội dung cũng hết sức quan trọng trong Luật Quản lý thuế sửa đổi, đó là Luật đã quy định chức năng, nhiệm vụ rất cụ thể của các bộ, ngành như: Bộ Công thương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Ngân hàng nhà nước… trong việc kiết nối thông tin cơ sở dữ liệu; trách nhiệm của Ngân hành Nhà nước chỉ đạo các đơn vị tín dụng để giúp doanh nghiệp trong thương mại điện tử. Theo bà Cúc, Luật Quản lý thuế trước đây thường nặng về thuận lợi cho cơ quan thuế hơn là cho doanh nghiệp, thì Luật Quản lý thuế sửa đổi quy định rất bình dẳng. Nếu cơ quan thuế làm sai cũng bị xử lý giống như doanh nghiệp.
Đại diện VTCA cũng cho biết, ngoài việc đảm bảo nguyên tắc bình đẳng, công bằng giữa cơ quan thuế và người nộp thuế, Luật Quản lý thuế số 38 còn tạo điều kiện để đại lý thuế phát triển. Nếu như trước đây việc cập nhật kiến thức về chính sách thuế cho các đại lý thuế là tự nguyện, thì tới đây, hàng năm các đại lý thuế bắt buộc phải cập nhật kiến thức về chính sách thuế. Hiện nay Tổng cục Thuế ngoài tập huấn chính sách thuế cho doanh nghiệp, còn ưu tiên tập huấn chính sách thuế mới cho các đại lý thuế, tạo điều kiện để các công ty phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử… phát triển.
Tài liệu tham khảo:
- Luật Quản lý thuế.
- Tạp chí tài chính.
